Tầng khí quyển, với nhiều lớp đặc biệt, chính là “tấm áo giáp” vô hình bảo vệ Trái Đất khỏi các tác động từ không gian. Bạn đã biết đặc điểm của tầng khí quyển là gì chưa? Hãy cùng Xem thời tiết khám phá sự kỳ diệu của lớp vỏ bảo vệ này trong bài viết dưới đây.

Mục lục

Tầng khí quyển là gì?

Tầng khí quyển là một lớp vỏ vô hình bao bọc Trái đất, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống trên hành tinh của chúng ta. Nói một cách đơn giản, nó là một hỗn hợp khí bao quanh Trái đất, được giữ lại bởi lực hấp dẫn.

Tầng khí quyển không chỉ cung cấp không khí cho chúng ta thở mà còn là lá chắn bảo vệ chống lại bức xạ mặt trời và các vật thể nguy hiểm từ vũ trụ.

Tầng khí quyển hình thành từ rất lâu trước khi Trái đất xuất hiện sự sống. Khi Trái đất nguội đi, các khí bốc hơi từ bề mặt Trái đất và tạo thành một lớp khí bao quanh hành tinh.

Qua hàng triệu năm, thành phần và cấu trúc của tầng khí quyển đã thay đổi do hoạt động địa chất, sự xuất hiện của sinh vật sống và các yếu tố khác.

Tầng khí quyển là một lớp vỏ vô hình bao bọc Trái đất, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống trên hành tinh của chúng ta

Cấu trúc của tầng khí quyển như thế nào?

Cấu trúc của tầng khí quyển rất phức tạp. Nó được chia thành nhiều lớp, mỗi lớp có đặc điểm riêng biệt về nhiệt độ, áp suất, và thành phần khí.

Tầng đối lưu (Troposphere) là lớp thấp nhất, nơi diễn ra hầu hết các hiện tượng thời tiết. Nhiệt độ giảm dần theo độ cao, trung bình giảm khoảng 6,5 độ C mỗi km. Đây là lớp dày nhất, chiếm khoảng 80% khối lượng khí quyển. Ở đây, sự pha trộn khí diễn ra mạnh mẽ, tạo điều kiện cho sự sống phát triển.

Tầng bình lưu (Stratosphere) là lớp tiếp theo, nằm trên tầng đối lưu. Nhiệt độ tăng dần theo độ cao, chủ yếu do sự hấp thụ bức xạ cực tím từ mặt trời bởi tầng ozone. Tầng ozone là lớp bảo vệ quan trọng, hấp thụ phần lớn bức xạ cực tím có hại cho sự sống. Các máy bay phản lực thường bay ở tầng này vì nó ổn định và ít bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thời tiết.

Tầng trung gian (Mesosphere) là lớp tiếp theo, nằm trên tầng bình lưu. Nhiệt độ giảm dần theo độ cao, đạt mức thấp nhất khoảng -90 độ C. Đây là nơi mà các thiên thạch thường bốc cháy khi đi vào khí quyển. Do nhiệt độ cực thấp và mật độ khí thấp, tầng này không có bất kỳ dạng sống nào.

Cấu trúc của tầng khí quyển như thế nào?

Tầng nhiệt quyển (Thermosphere) là lớp cao nhất, nơi nhiệt độ tăng đột ngột do sự hấp thụ bức xạ cực tím và tia X từ mặt trời. Mặc dù nhiệt độ rất cao, nhưng mật độ khí cực thấp nên người ta sẽ cảm thấy lạnh giá trong tầng này. Đây là nơi diễn ra hiện tượng cực quang, gây ra bởi sự tương tác giữa các hạt tích điện từ mặt trời và khí quyển Trái đất.

Tầng ngoại quyển (Exosphere) là lớp ngoài cùng, không có ranh giới rõ ràng với không gian vũ trụ. Nơi đây, mật độ khí rất thấp và các phân tử khí có thể thoát ra khỏi khí quyển. Do mật độ khí quá thấp, tầng này không có bất kỳ ảnh hưởng đáng kể nào đến sự sống trên Trái đất.

Đặc điểm của tầng khí quyển

Sự biến đổi nhiệt độ giữa các tầng khí quyển là một đặc điểm nổi bật.

Nhiệt độ giảm dần theo độ cao trong tầng đối lưu, tăng lên trong tầng bình lưu, giảm xuống trong tầng trung gian, và tăng lên trong tầng nhiệt quyển. Sự biến đổi này là do cơ chế hấp thụ và phát xạ bức xạ mặt trời của các lớp khí khác nhau và sự pha trộn khí.

Áp suất khí quyển giảm dần theo độ cao. Áp suất không khí cao nhất ở mực nước biển, nơi khối lượng không khí lớn nhất. Khi lên cao, khí quyển mỏng hơn khiến áp suất giảm dần. Áp suất thấp ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống, vì nó ảnh hưởng đến việc thở, bay, và hoạt động của các thiết bị máy móc.

Đặc điểm của tầng khí quyển

Thành phần khí quyển cũng thay đổi theo độ cao. Tầng đối lưu là nơi tập trung phần lớn khí oxygen (O2) và nitrogen (N2), cùng với một số lượng nhỏ các khí khác như carbon dioxide (CO2), argon (Ar) và hơi nước.

Tầng bình lưu là nơi tập trung tầng ozone, là một lớp khí bảo vệ sự sống khỏi bức xạ cực tím. Trong các tầng cao hơn, mật độ khí giảm xuống đáng kể và thành phần khí cũng thay đổi.

Tầng khí quyển – Tấm áo giáp vô hình bảo vệ Trái Đất

Tầng khí quyển đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống trên Trái đất. Nó là một tấm chắn bảo vệ chống lại bức xạ mặt trời và tia vũ trụ, ngăn chặn các tia có hại cho sự sống. Nó cũng điều hòa nhiệt độ, giúp duy trì môi trường sống ổn định cho các sinh vật.

Tầng khí quyển cũng đóng vai trò trong chu trình nước, hình thành mưa, tuyết, và các hiện tượng thời tiết, ảnh hưởng đến hoạt động của con người, từ giao thông hàng không đến viễn thông.

Tầng khí quyển đang phải đối mặt với nhiều thách thức

Tuy nhiên, tầng khí quyển đang phải đối mặt với nhiều thách thức do hoạt động của con người. Ô nhiễm không khí từ các hoạt động công nghiệp, giao thông vận tải, và đốt nhiên liệu hóa thạch đang làm suy giảm chất lượng không khí và ảnh hưởng đến sức khỏe của con người.

Biến đổi khí hậu do hiệu ứng nhà kính cũng đang tác động đến tầng khí quyển, gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan, tăng mực nước biển, và ảnh hưởng đến hệ sinh thái toàn cầu.

Để bảo vệ tầng khí quyển, chúng ta cần hành động ngay từ bây giờ. Chính phủ cần có các chính sách mạnh mẽ để giảm phát thải khí nhà kính và khuyến khích sử dụng năng lượng sạch.

Tầng khí quyển cũng đóng vai trò trong chu trình nước, hình thành mưa, tuyết, và các hiện tượng thời tiết, ảnh hưởng đến hoạt động của con người, từ giao thông hàng không đến viễn thông.

Doanh nghiệp cần áp dụng công nghệ xanh, giảm thiểu ô nhiễm và sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả.

Cá nhân cũng có thể đóng góp bằng cách lựa chọn lối sống xanh, sử dụng phương tiện công cộng hoặc xe đạp, tiết kiệm năng lượng, và nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường.

Tầng khí quyển là một tài sản quý báu của Trái đất, cần được bảo vệ và duy trì cho các thế hệ mai sau. Bảo vệ tầng khí quyển là bảo vệ chính chúng ta, bảo vệ hành tinh, và bảo vệ tương lai của nhân loại.